GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü'nden Yerli Çörekotu Çeşidi: "KOŞAR" Tescillendi
Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü'nün sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, enstitü tarafından geliştirilen yeni çörekotu çeşidinin "KOŞAR" adıyla tescil edildiği duyuruldu.
15 Nisan 2025 tarihinde gerçekleştirilen tescil toplantısında onaylanan "KOŞAR" çeşidi için yapılan paylaşımda, "15 Nisan 2025 tarihinde yapılan tescil toplantısında GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen çörekotu çeşit adayı KOŞAR adıyla tescil edilmiştir. Çeşit geliştirme sürecinde emeği geçenlere teşekkür ederiz." ifadeleri kullanıldı.
Aynı paylaşımda, tescil edilen "KOŞAR" çörekotu çeşidinin ülkemiz tıbbi ve aromatik bitki sektörüne hayırlı olması temennisinde bulunuldu.
Bu gelişme, GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü'nün yerli çeşit geliştirme çalışmalarındaki başarısını gösterirken, "KOŞAR" çeşidinin çörekotu üretimine önemli katkılar sağlaması bekleniyor.
Çörek Otu: Geniş Yayılımı ve Yüksek Ekonomik Potansiyeli
Çörek otu (Nigella sativa), ana vatanı Batı Asya olmakla birlikte, günümüzde ılıman ve sıcak iklimlere sahip geniş bir coğrafyada yetişmektedir. Akdeniz ülkeleri, Doğu ve Güney Avrupa, Kuzey Afrika, Ortadoğu ve Hindistan'da yabani olarak veya kültürü yapılarak yetiştirilen çörek otu, Çin'de de önemli bir üretim hacmine sahiptir.
Türkiye'de Çeşitlilik ve Yetiştirme Alanları
Türkiye florasında 12 farklı çörek otu türü bulunmaktadır. İklim özellikleri sayesinde Ege Bölgesi, çörek otu yetiştiriciliğinde öne çıkmaktadır. Bununla birlikte, karasal ve ılıman iklimin görüldüğü Konya, Uşak ve Mardin gibi illerimizde de çörek otu tarımı yapılmaktadır.
Tohumu ve Yağıyla Ekonomik Değer Yaratıyor
Çörek otu, hem tohumu hem de yağı ile önemli bir ekonomik değere sahiptir. Tıbbi ve aromatik bitki olarak değerlendirildiğinde yüksek katma değerli bir ürün olan çörek otunun tohumları baharat olarak kullanılırken, yağı sağlık, kozmetik ve gıda sektörlerinde geniş bir kullanım alanına sahiptir.
Pandemiyle Artan Talep ve Canlı Pazar
Özellikle pandemi döneminde çörek otu ve çörek otu yağına olan talep hem ülkemizde hem de dünya genelinde önemli ölçüde artmıştır. Bu artış, ürünlerin fiyatlarında da yükselişe neden olmuştur. Türkiye, çörek otu ihracatı yapmasına rağmen, iç talebi karşılamak amacıyla ithalat da gerçekleştirmektedir. Bu durum, çörek otu pazarının canlılığını koruduğunu göstermektedir.
Çiftçiler İçin Karlı Bir Alternatif
Çörek otu yetiştiriciliği, uygun maliyetlerle çiftçiler için karlı bir kazanç alternatifi sunmaktadır. Bazı bölgelerde atıl durumdaki arazilerin çörek otu tarlalarına dönüştürülmesiyle çiftçiler için önemli bir gelir kaynağı oluşmuştur. Diğer bazı ürünlere göre daha az su ihtiyacı olması ve bazı bölgelerde gübre ve ilaçlama gerektirmemesi üretim maliyetlerini düşürebilmektedir.
Devlet Destekleri ve İyi Fiyatlar
Tıbbi ve aromatik bitki yetiştiriciliği kapsamında çörek otu üreticilerine mazot ve gübre gibi devlet destekleri sağlanmaktadır. Ayrıca organik üretim sertifikasına sahip üreticiler için ek destekler de mevcuttur. Çörek otunun kilogram fiyatı piyasa koşullarına göre değişiklik göstermekle birlikte, tıbbi ve aromatik bitkilere olan genel talep sayesinde genellikle iyi bir seviyededir. İşlenmiş çörek otu ürünleri (yağ, kapsül vb.) ise daha yüksek fiyatlarla alıcı bulmaktadır.
Sonuç: Yüksek Ekonomik Getirili ve Geniş Yayılımlı Bir Ürün
Geniş bir coğrafyada yetişebilen çörek otu, özellikle tıbbi ve aromatik bitkilere olan talebin sürekli artmasıyla birlikte yüksek ekonomik getirisi olan bir ürün olarak değerlendirilmektedir. Yetiştiricilik potansiyeli ve pazar dinamikleri göz önüne alındığında, çörek otu tarım sektöründe önemli bir yere sahiptir.
ORTADOĞU ÇÖREK OTU ALICISI DURUMUNDA
- Irak, 2023-2024 döneminde önemli miktarda çörek otu ithalatı yapmıştır. Bu ithalatın büyük bir kısmını Hindistan, Türkiye ve Ukrayna'dan gerçekleştirmiştir.
- Birleşik Arap Emirlikleri de çörek otu ithalatçısı ülkeler arasındadır.
- Suudi Arabistan, Hindistan'dan çörek otu içeren şampuan ithal etmektedir.
- Genel olarak Ortadoğu, çörek otunun ana vatanı olmasına rağmen, tüketim ve sanayi ihtiyaçlarını karşılamak için ithalat yapabilmektedir.
Bu durum, Şanlıurfa'da üretilen tescilli "KOŞAR" çörek otu çeşidinin Ortadoğu pazarına ihracat potansiyelinin olduğunu göstermektedir. Bölgedeki talep ve Türkiye'nin coğrafi yakınlığı düşünüldüğünde, "KOŞAR" çeşidi için önemli bir pazar oluşabilir.