Şanlıurfa, Türkiye'nin güneydoğusunda yer alan ve tarihi, kültürel ve dini zenginlikleriyle dünya çapında önemli bir merkez olan bir şehirdir. Hilvan ilçesine bağlı Kantara Köyü yakınındaki Nevalı Çori antik yerleşimi ve şehir merkezine bağlı Göbekli Tepe'de yapılan arkeolojik kazılar, M.Ö. 9000 yıllarına ait dünyanın en eski tapınak kalıntılarını ortaya çıkarmıştır. Bu keşifler, Şanlıurfa'nın inanan insanların dünyadaki en eski merkezi olduğunu göstermektedir.
Şanlıurfa, ilkel dinlerin en eski merkezi olmasının yanı sıra, çok tanrılı (politeist) ve tek tanrılı (monoteist) dinlerin de önemli bir merkezidir. Eski Mezopotamya'da Ay, güneş ve gezegenlerin kutsal sayıldığı Asur ve Babillerin politeist inancına dayanan Paganizm'in önemli merkezleri olan Harran ve Soğmatar, Şanlıurfa sınırları içerisinde yer almaktadır.
Şanlıurfa, Musevi, Hıristiyan ve İslam dinlerinin peygamberlerinin atası olan Hz. İbrahim'in doğduğu yerdir. Hz. İbrahim, Nemrut ve halkının taptığı putlarla mücadele ettiği için burada ateşe atılmıştır. Şanlıurfa, aynı zamanda Hz. Lut, Hz. Yakub, Hz. Eyyub, Hz. Elyesa ve Hz. Şuayb gibi peygamberlerin yaşadığı ve izler bıraktığı bir şehirdir. Bu nedenle Şanlıurfa, "Peygamberler Şehri" ve "İnançlar Diyarı" olarak anılmaktadır.
Şanlıurfa, Hristiyanlık tarihi açısından da büyük öneme sahiptir. İsa Peygamber'in Şanlıurfa'yı kutsadığına dair bir mektup ve mucizevi portresini gönderdiği rivayet edilir. Hristiyanlık, dünyada ilk kez Urfa Kralı Abgar Ukkama tarafından devlet dini olarak kabul edilmiştir.
Şanlıurfa, Mekke, Medine, Kudüs, Vatikan, Antakya, Efes, İznik, İstanbul, Demre, Kapadokya, Tarsus gibi dünyanın en önemli kutsal merkezleri arasında yer alır. Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisindeki bu merkezler arasında Şanlıurfa, inanç değerlerinin zenginliğiyle birinci sırada yer almaktadır.
Tarih ve Arkeoloji Turizmi
Şanlıurfa, Harran, Şuayb Şehri, Soğmatar gibi dünyaca ünlü antik yerleşimleri ve 33 antik yerleşmede yapılan arkeolojik kazılarıyla tarih ve arkeoloji meraklılarının ilgisini çekmektedir. Şehir, korunarak günümüze ulaşmış tarihi mimari dokusuyla "Müze Şehir" olarak da tanınmaktadır. Şehir merkezinde Kültür Bakanlığı tarafından tescil edilmiş 200 civarında tarihi ev, 36 cami ve mescit, 5 kilise, 8 medrese, 7 köprü, 1 su kemeri, 1 su bendi, 13 çeşme, 1 sebil, 8 hamam, 1 kale, şehir suru kalıntıları ve iki sur kapısı, 11 han ve 8 kapalı çarşı bulunmaktadır.
Çarşılar ve Ticaret
Şanlıurfa'nın Osmanlı döneminden kalma iş hanları ve çarşıları, Gümrük Hanı civarında yoğunluk göstermektedir. Kazaz Pazarı, Sipahi Pazarı, Koltukçu Pazarı, Pamukçu Pazarı gibi tarihi çarşılar, şehrin ticari hayatının canlılığını yansıtmaktadır. Şanlıurfa, İstanbul, Bursa ve Edirne'den sonra kapalı çarşı bakımından Anadolu'nun önde gelen illeri arasındadır.
Kış Turizmi
Karacadağ Kayak Merkezi, Şanlıurfa'nın kış turizmi için önemli bir merkezidir. Valilik tarafından düzenlenen kayak pistleri, bölgede kar tutan ender yerlerden biridir. Kasım ayından itibaren dört aylık bir kayak sezonu sunan Karacadağ, Siverek ve Diyarbakır'dan yoğun ilgi görmektedir.
Termal Turizm
Karaali Kaplıcaları, romatizmal hastalıklar, deri hastalıkları ve böbrek taşları gibi rahatsızlıklara iyi gelen sıcak su kaynaklarıyla ünlüdür. İl Özel İdaresi tarafından yaptırılan kaplıca tesisleri, ziyaretçilere konforlu bir konaklama imkanı sunmaktadır.
Orman Kaynakları ve Av Turizmi
Şanlıurfa, zengin orman kaynakları ve av turizmi potansiyeliyle de dikkat çekmektedir. Atatürk Ormanı, çam ağaçlarıyla çevrili güzel bir mesire yeridir. Tektek Dağları ve Karacadağ, av hayvanları açısından zengin bir bölgedir. Ceylanpınar Devlet Üretme Çiftliği'nde ceylanlar korunmakta ve üretilmektedir.
Su Sporları Turizmi
Atatürk Barajı, Türkiye'nin en büyük barajı olup, su sporları için ideal bir ortam sunmaktadır. Yelken, kürek ve sörf gibi su sporları, bölgede giderek popüler hale gelmektedir. Baraj gölü, Güneydoğu Anadolu Bölgesi için bir iç deniz niteliği taşımaktadır.
Ornitoloji (Kuş Bilimi)
Şanlıurfa, kelaynak kuşları ve keklik gibi nadir kuş türleriyle ünlüdür. Dünyada soyu tükenmekte olan kelaynak kuşları, Birecik'te koruma altındadır. Şanlıurfa'da ayrıca geleneksel olarak güvercin besleme kültürü de oldukça yaygındır.
Atlar ve Atçılık
Şanlıurfa, safkan Arap atları yetiştiriciliğiyle de tanınır. Türkiye'deki Arap atlarının yarısı Şanlıurfa'da bulunmaktadır. Şanlıurfa Hipodromu, ilkbahar ve sonbahar aylarında ulusal çapta at yarışlarına ev sahipliği yapmaktadır.
Halfeti: Tarih ve Doğanın Buluştuğu Belde
Halfeti, Birecik Barajı'nın yapımından sonra özgün kimliğiyle öne çıkan bir turizm merkezidir. Siyah gülüyle ünlü olan Halfeti, tarihi sokakları ve evleriyle ziyaretçilerini büyülemektedir. Rumkale ve Savaşan köyü gibi tarihi yapılar, Halfeti'nin turizm potansiyelini artırmaktadır.
Sonuç
Şanlıurfa, tarihi, dini, kültürel ve doğal zenginlikleriyle Türkiye'nin en önemli turizm merkezlerinden biridir. İnanç turizmi, tarih ve arkeoloji turizmi, kış turizmi, termal turizm, av turizmi ve su sporları turizmi gibi birçok alanda ziyaretçilere unutulmaz bir deneyim sunar. Şanlıurfa, "Peygamberler Şehri" ve "Müze Şehir" olarak anılmasının yanı sıra, doğal güzellikleri ve zengin kültürel mirasıyla da keşfedilmeyi bekleyen bir hazinedir.
