Doç. Dr. Ahmet Özveren, kanser ve kronik stres ilişkisi üzerine ABD’de gerçekleştirilen ve sonuçları açıklanan bilimsel bir araştırma hakkında bilgi verdi. Cancer Cell dergisinde yayınlanan çalışmada, kronik stresin kanser hastalarında metastaz riskini artırabileceği ve sağ kalım oranını düşürebileceği belirtiliyor.
Doç. Dr. Özveren, “Kronik stres nedeniyle kanser oluşuyor mu?” sorusuna kesin bir yanıt bulunmadığını, ancak yapılan araştırmaların kronik stresin tümör gelişimini etkilediğini gösterdiğini belirtti. Bu durumun, kanser hastaları için stres yönetiminin en az tedavi kadar önemli olduğunu ortaya koyduğunu vurguladı.
Kanser ve kronik stres ilişkisi
Acıbadem Kent Onkoloji Merkezi Medikal Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Ahmet Özveren, 1-7 Nisan Kanser Haftası kapsamında, kanser ve kronik stres ilişkisini ele alan önemli bir araştırmanın sonuçlarını değerlendirdi. Söz konusu çalışma, ABD’deki Washington Üniversitesi Hücre Biyolojisi ve Fizyolojisi Bölümü’nde görevli Dr. Xue-Yan He ve ekibi tarafından gerçekleştirildi ve 2024 yılında Cancer Cell dergisinde yayınlandı.
Fareler üzerinde yapılan bu araştırmada, kronik stresin hem birincil hem de metastatik tümörlerin büyümesini nasıl etkilediği, stresin tümör mikroçevresini nasıl değiştirdiği incelendi.
Kronik stresin etkileri
Kronik stresin çevresel ve psikososyal faktörler tarafından tetiklenen fizyolojik bir süreç olduğunu belirten Doç. Dr. Özveren, çalışmanın sonuçlarıyla ilgili şu bilgileri paylaştı:
"Kanser hastaları, tanı aldıktan sonra yoğun bir stres yaşayabiliyor. Hastalığın seyri, iyileşme şansları gibi belirsizlikler endişeye yol açabiliyor. Ayrıca cerrahi, ışın tedavisi veya kemoterapi gibi uzun süren tedavi süreçleri de hastaları zihinsel ve fiziksel olarak yoruyor. Bu durum, stres seviyelerini artırıyor ve tedavi başarısını doğrudan etkiliyor."
Epidemiyolojik çalışmalar, yoğun stres yaşayan kanser hastalarında metastaz riskinin arttığını ve sağ kalım oranlarının düştüğünü gösteriyordu. Ancak ‘bu durum nasıl gerçekleşiyor?’ sorusunun yanıtı için bilimsel araştırmalar sürüyordu.
ABD’de fareler üzerinde yapılan yeni araştırmada, kronik stresin kanser tümörlerini nasıl etkilediği daha net ortaya kondu. Araştırmada şu bulgulara ulaşıldı:
-
Kronik stres, nötrofillerin normal sirkadiyen ritmini değiştirerek ve glukokortikoid salınımını artırarak tümör oluşumu ve yayılımı için uygun bir mikroçevre oluşturuyor.
-
Stres sırasında aktive olan adrenerjik sistem ve hormonlar (özellikle adrenalin), tümörün hayatta kalmasını, büyümesini ve metastaz yapmasını destekliyor.
-
Kronik stresin, kanser hücrelerinin akciğere metastaz yapma oranını 2 ila 4 kat artırdığı tespit edildi.
-
Araştırmada ayrıca stres seviyesinin düşürülmesinin metastaz potansiyelini azalttığı gösterildi.