Türkiye’de sanayinin gelişmesi ve kentleşme ile birlikte çöplerden toplanan atıkların geri dönüşümü ile milli ekonomiye milyarca lira katkı sağlıyor.
1970 ve 1980’’li yılarda bakır kaplarda yemek, bez sofralar veya plastik sofralar, meşrubat veya diğer içeceklerde depozitolu şişeler, tahtadan yapılmış yoğurt kapları, cam bardaklar veya bakırdan taslar, camdan yapılmış kaplarda yağlar veya bir çok ürün bulunuyordu. Tabiî ki bu ürünler insan sağlığı açısından risk taşımıyordu. Birde bunlar çöplere atılması söz konusu olmadığından çöplerde toplanacak gıda artıklarını dışında fazla bir malzeme yoktu.
Son 20-25 yıldır bir içimlik kâğıt ve naylon bardaklar, sofraların yerine ise kes atlar. Köpük ve plastik tabaklar, teneke yağ kapları veya plastik yağ kapları, soda şişeleri, gazlı içeceklerin plastik şişeleri olmak üzere yüzlerce ürün artığı çöplere gidiyor. Bunlar ayrıştırıcı çöp kutularına konulsa toplanması kolay ancak öyle olmuyor. Rastgele atılıyor. Bunlar toplanmasa doğada bunların yok olması 50 ile 100 yıl arasında değişiyor. Sadece kâğıtların yok olması 4-5 ay gibi bir süre alıyor.
Tükettiğimiz maddeleri yeniden dönüşüm halkası içine katabildiğimiz zaman öncelikle bunların tekrar ham madde olarak kullanılmasını sağlamış oluruz. Böylece insan nüfusunun artışı ile paralel olarak artan tüketimin doğal dengeyi bozması doğadan aldıklarımızı tekrar doğaya vererek azda olsa engellenmiş olur. Bununla birlikte yeniden dönüştürülebilen maddelerin tekrar ham madde olarak kullanılması büyük miktarda enerji tasarrufunu mümkün kılar. Bir örnek vermek gerekirse yeniden kazanılabilir alüminyumun kullanılması alüminyumun sıfırdan imal edilmesine oranla %35'e varan enerji tasarrufu sağlıyor. Çöpteki nesneleri ham madde olarak kullandığımız vakit çevre kirliliğinin her geçen gün artmasını da önleyebiliriz. Hurda kağıdı tekrar kağıt imalatında kullandığımızda hava kirliliğini %74-94, su kirliliğini %35, su kullanımını %45 azaltıyoruz. Çevremize-doğaya, ülke ekonomisine ve de kendimize olan sorumluluğumuzdan dolayı günümüzde hepimizin yeniden dönüşüm projesi içinde yer alması gerekiyor.
Şanlıurfa’da bu sektör çok yaygın bir şekilde binlerce kişi çalışıyor. Suriyeliler başta olmak üzere tüm çöplerimiz taranıyor. Geri dönüşümün toplanma yerleri de önem taşıyor. Bu sektör için evren sanayi de bir yer tespit edilip kent merkezinde değil de sanayi bölgelerinde ayırımları yapabilirler.
İyi bir sektör ancak disipline edilmeli ve insan sağlığına zarar verecek durumların tespiti ile gerekli tedbirlerin alınması gerekir.
