Şanlıurfa'da 12 bin yıllık geçmişiyle "tarihin sıfır noktası" olarak nitelendirilen ve UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Göbeklitepe, 2024 yılında 709 bin 643 kişi tarafından ziyaret edildi.
Ziyarete açıldığı 2018'de üst koruma çatısı yapım çalışmaları nedeniyle bir kısmı ziyarete kapalı kalan ören yerini o dönem yaklaşık 70 bin kişi ziyaret etti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 2019'u "Göbeklitepe Yılı" ilan etmesiyle Göbeklitepe, 412 bin 378 ziyaretçiyi ağırlamayı başardı.
Salgın nedeniyle 2020'de ziyaretçi sayısında beklenen ziyaretçi hedefi tutmadı ve ören yerini sadece 197 bin 912 kişi ziyaret edebildi. Göbeklitepe, 2021'de 567 bin 453 kişiyi ağırlayarak 4 yılın en yüksek ziyaretçi rakamına ulaştı.
Tarihi ören yeri, 2022'de ise 850 bin misafire ev sahipliği yaparak ziyaretçi rekorunu kırarken, 2023'te Kahramanmaraş merkezli depremler ve sel nedeniyle ziyaretçi sayısı 317 bin 253'e geriledi.
Kültür ve Turizm Bakanlığının 2024'te en çok ziyaret edilen müze ve ören yerleri listesinde yer alan Göbeklitepe'yi, geçen yıl 709 bin 643 kişi gezdi.
- "Büyük bir heyecanla insanlar gelmek istiyor"
Turist Rehberleri Odaları Birliği Denetim Kurulu Üyesi Müslüm Çoban, AA muhabirine, 2024'te turizmin Şanlıurfa ve bölge için çok olumlu ve verimli geçtiğini söyledi.
Özellikle 2023'te deprem ve selin etkilerinin yanı sıra müzelerin açık olmaması nedeniyle istedikleri sayıda turist ağırlayamadıklarını aktaran Çoban, 2024'te bunu telafi ettiklerini ifade etti.
Taştepeler Projesi'nden dolayı Göbeklitepe'de ziyaretçi sayısında önceki yıla göre oldukça bir yükselme olduğunu anlatan Çoban, şunları kaydetti:
"2024 yılında yaklaşık 710 bin ziyaretçi Göbeklitepe'yi ziyaret etmek için Şanlıurfa'ya geldi. Göbeklitepe'ye hem yurt içinden hem de yurt dışından büyük bir heyecanla insanlar gelmek istiyor. Hatta önceden gelip görenlerden tekrar görmek isteyenler oldu. Özellikle kasım ayında dünyanın ilk neolitik kongresinin Şanlıurfa'da yapılması, yurt dışı anlamında da Göbeklitepe'ye ilgi çok oldu. 2025 yılında biz bu konuda oldukça umutluyuz. Dünya Neolitik Kongresi sonrası yurt dışı bağlantılarımızda özellikle acenteler ve birçok insan 2025 yılında Göbeklitepe, Karahantepe ve Taş Tepeler Projesinden dolayı Şanlıurfa'ya gelmek istiyorlar, bunu yakinen de biliyoruz."
- "2025'te hedefimiz 1,5 milyon ziyaretçi sayısını aşmak"
Müslüm Çoban, Göbeklitepe sayesinde bölgedeki turizmcilerin ve esnafın olumlu yönde etkilendiğini ifade eden Çoban, şunları kaydetti:
"2025 yılında hedefimiz inşallah 1,5 milyon ziyaretçi sayısını aşmak. Çünkü kasım ayında yapılan Dünya Neolitik Kongresi sayesinde dünyada Göbektepe, Karahantepe ve Taştepeler Projesi'nin bilinirliği daha da arttı. 2025 yılında yurt dışında yapılacak birçok fuarda Göbeklitepe, Karahantepe ve Taş Tepeler Projesi'nin Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı tarafından tanıtımlarının üst seviyede yapılmasıyla özellikle dünyadan daha çok turist ve misafiri ağırlamak istiyoruz."
- "Herkesin mutlaka gezip ziyaret etmesi gereken bir yer"
Adana'dan Göbeklitepe'yi gezmeye gelen Hüseyin Özdemir, İstanbul ve Konya'dan misafirleriyle bölgeyi ziyarete geldiklerini söyledi.
Göbeklitepe'nin önemli bir yer olduğunu anlatan Özdemir, "Misafirlerimizle geldik gördük. 12 bin yıl öncesine dayanan kalıntılar var, herkesin mutlaka gezip ziyaret etmesi gereken bir yer. Atmosfer güzel. Göbeklitepe'yi internetten veya televizyondan izleyerek anlamak mümkün değil, buraya gelip bu atmosferi görmek lazım. Büyük bir emek var, tabi bu çalışmaların devam etmesi gerekiyor." diye konuştu.
TARİHİN AKIŞINI DEĞİŞTİREN TAPINAK: ŞANLIURFA GÖBEKLİTEPE ÖRENYERİ
TARİHİN SIFIR NOKTASI
Yerleşim yeri olarak kullanılmadığı bilinen ve tapınmaya hizmet eden Göbeklitepe, şaşırtıcı anıtsal mimarisiyle 2018 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne girdi. Türkiye'de de"" 2019 Göbeklitepe Yılı” ilan edildi. Henüz küçük bir bölümü çıkarılan Göbeklitepe, yaklaşık 12 bin yıllık geçmişiyle insanlık tarihini değiştirdi. Dünyanın bilinen en eski ve en büyük tapınma (kült) merkezi sayılan Göbeklitepe ile dinsel inanışın yerleşik yaşama geçişteki etkisi kanıtlandı.
Harran Ovası'na hakim bu tarih öncesi yerleşimin sınırlı bir bölümü kazılsa da, sıra dışı bulguları Neolitik Çağ'la ilgili pek çok bilgiyi altüst etti. Şanlıurfa'nın Örencik Köyü yakınlarındaki Göbeklitepe kazılarını 1995'te Alman arkeolog Prof. Dr. Klaus Schmidt başlattı ve 2014'deki ölümüne dek 20 yıl sürdürdü. Göbeklitepe; avcı-toplayıcı yaşamı, tarım ve hayvancılığa geçişi, tapmak mimarisi ve sanatın doğuşunu anlamamıza önemli katkılar sağladı. Varlığını M.Ö. 8 bin dolaylarına kadar sürdürdükten sonra terk edildi. Başka ya da benzer amaçlarla kullanılmadı.
DÜNYANIN EN ESKİ İNANÇ MERKEZİ
Göbeklitepe'deki en ilgilnç buluntular, boyu 6 metreyi, ağırlığı 40 tonu bulabilen 'T' formlu anıtsal dikilitaşlardır (Steller). Bu gizemli dikilitaşların 10-12 tanesi dairesel planda dizilerek araları taş duvarlar ile örülmüştür. Ortadaki bir çift karşılıklı büyük dikilitaş ile çevresindeki dikilitaşlar yuvarlak ya da oval kapalı mekânlar oluşturur. Kazılar neticesinde bu mekanların altı tanesi ortaya çıkarılmış olsa da jeomanyetik ölçümlerle bu mekanların 20'yi bulduğu biliniyor.
Dikilitaşların çoğunda insan, hayvan ya da soyut semboller var. Taşa işlenen bu en eski rölyeflerin yanı sıra üç boyutlu hayvan kabartmalarına da rastlanıyor. Gövdesinde el, kol ve parmak motifleri bulunan dikilitaşlarsa stilize insan heykelleri olarak yorumlanıyor. Karşılama bölümünden kazı alanına servislerle bir dakikada ulaşılıyor. Girişteki animasyon ve bilgilendirmeler kaçırılmayacak türden. A,B,C ve D olarak bölümlendirilen kazı alanı, yürüyüş gezi güzergahı ile çevrilmiş ve üstü kapatılmıştır.
