ÇİĞ KÖFTE EFSANESİ
"Bülbülü susturan şakrak sesi var
Tadına doyulmaz çiğ köftesi var
Dünyaca bilinen efsanesi var
Cana yakın, cennet kadar bu Urfa."
Halide NUSRET
Urfa’da zalimliğiyle hüküm süren Nemrut, İbrahim Peygamber’i ateşte yakmak için altı ay boyunca deve, at, eşek ile durmadan odun toplatır. Bu arada ateş yakmayı da yasaklar. Halk, onun korkusundan ne yemek pişirebilir ne de çamaşır yıkayabilir. En ufak bir ateş yakmak büyük cezalar getirdiğinden, halk yemeklerini çiğ yemek mecburiyetinde kalır.
Ceylan avından dönen bir Urfalı, getirdiği ceylan etinden yemek pişirmesini ister eşinden. Kadını bir yandan kocasının korkusu, diğer yandan zalim Nemrut’un ateş yakma yasağı sarar. Ne yapacağını şaşırmış bir vaziyette, önünde duran ceylan etine bakar. Yemek pişirmese kocasından dayak yiyecek, yemek pişirse Nemrut’un zulmüne maruz kalacaktır. Ayrıca kadının canı da pişmiş yemek çekmektedir.
Bu düşünceler içinde, önünde duran ceylan etinin yağsız tarafından bir parça keserek iki taş arasında ezer ve lokum gibi yumuşatır. Daha sonra içine bulgur, isot (acı biber), soğan ve tuz koyarak bir leğen içinde yoğurur. Sonra yaptığı yemeğin tadına bakar. Güzel olduğunu görünce kocasına ikram eder.
Çiğ köfte ile ilgili anlatılan bir diğer efsane ise, İbrahim Peygamber’in inanç konusunda arayışta olduğu bir sırada, kalbinin mutmain olması için Allah (cc)’tan kendisine bir mucize göstermesini istemesidir. Allah (cc) ona şöyle buyurur:
"Öyle ise dört kuş tut. Onları kendine alıştır, sonra onları (parçalayıp) her parçasını bir dağın üzerine koy, sonra da onları çağır. Sana koşarak gelirler. Bil ki Allah, üstün ve güçlü olandır, hüküm ve hikmet sahibidir." (Kuran-ı Kerim, 2/260)
Bu ayet gereği, İbrahim Peygamber denileni yapar. Dört kuş tutar, onları taşlarla ezer (tıpkı çiğ köftenin etinin ezildiği gibi) ve dört ayrı kayanın üzerine koyar. Sonra, Allah’ın izniyle kuşlar yeniden dirilerek uçarlar. Çiğ köftenin etinin lokum gibi ezilmesinin bu olaydan sonra düşünüldüğü anlatılır…
Kaynak: Şanlıurfa Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları Şehir Kitaplığı Dizisi:52